เสริมอาหาร คือ อะไร?
ทำความรู้จักผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary supplements)
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary supplements) หมายถึง ผลิตภัณฑ์ที่ใช้รับประทานนอกเหนือจากการรับประทานอาหารตามปกติ โดยจะมีส่วนประกอบของสารอาหาร และอาจมีส่วนประกอบอื่นๆ เช่น เอนไซม์ ใยอาหาร เป็นต้น ซึ่งผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่เราทานกันนั้นไม่เหมือนกับยา จึงไม่มีผลในการป้องหัน หรือรักษาโรค และเป็นผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสำหรับบุคคลทั่วไปที่ต้องดูแลสุขภาพ มากกว่าผู้ป่วย
ในทางเภสัชกรรม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร จะแตกต่างจาก อาหารเสริม ซึ่ง อาหารเสริม นั่นหมายถึงอาหารที่ให้รับประทานเพิ่มเติมนอกเหนือจากอาหารหลัก โดยที่การทานอาหารเสริมนั่นมีวัตุประสงค์ต่าง ๆ เช่น เพื่อช่วยให้สุขภาพแข็งแรง เพื่อเพิ่มพลังงานให้กับร่างกาย หรือเพื่อช่วยให้ร่างกายเจริญเติบโตได้ดี บุคคลทั่วไปจึงมักเข้าใจผิดว่า ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และ อาหารเสริม คืออย่างเดียวกัน และมักเรียกรวม ๆ ว่า อาหารเสริม
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมีกี่ประเภท?
โดย ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร จะแบ่งออกเป็นกลุ่ม / ประเภทได้ดังนี้
- วิตามิน (Vitamins) ได้แก่ วิตามินเอ (Vitamin A), วิตามินบี (Vitamin B), วิตามินซี (Vitamin C), วิตามินดี (Vitamin D), วิตามินอี (Vitamin E), และ กรดโฟลิก (Folic Acid)
- แร่ธาตุ หรือ เกลือแร่ ได้แก่ แคลเซียม, สังกะสี หรือ Zinc, เหล็ก, แมกนีเซียม, ซิลีเนียม
- กรดอะมิโน (Amino Acids) ได้แก่ ทริปโตเฟน, กลูตามีน, อาร์จินีน, ไทโรซีน, ทอรีน, หรือ กรดอะมิโนโซ่กิ่ง (BCAA) ซึ่งประกอบไปด้วย วาสลีน, ไอโซลิวซีน, และ ลิวซีน
- กรดไขมัน (Fatty Acids) ได้แก่ กรดไขมันโอเมก้า-3 (Omega-3 Fatty Acids), กรดไขมันโอเมก้า-6 (Omega-6 Fatty Acids)
- สมุนไพร และสารสกัดจากพืช (Herbs and Herbal Extracts) ได้แก่ สารสกัดจากเมล็ดองุ่น, ขิง, กระเทียม, เอ็กไคนาเซีย, แปะก๊วย, โสม, วาเลอเรียน และ คาวา เป็นต้น
- สารสกัดจากสัตว์ (Animal Extracts) ได้แก่ น้ำมันปลา (Fish Oil), น้ำมันตับปลา (Cod liver Oil), สารสกัดจากหอยนางรม, กระดูกอ่อนปลาฉลาม เป็นต้น
รูปแบบของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary supplements)
รูปแบบของ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่มีวางจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป จะมีอยู่หลายรูปแบบให้เราได้เลือกสรรมากมายตามความชอบ และความเหมาะสม ซึ่งส่วนมากจะมีรูปแบบดังต่อไปนี้
แบบอัดเม็ด (รูปทรงกลม, เหลี่ยม, รี)
ลักษณะนี้คือ การนำผงของยามาผสานกับสารที่สามารถอัดเข้าด้วยกันได้ สามารถกำหนดปริมาณได้ว่าจะอัดเป็นเม็ดขนาดไหน ข้อดีคือ ออกฤทธิ์ได้เร็วและตรงตามเวลาที่ต้องการ สามารถซึมเข้าสู่ร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อเสีย คือ อาจจะมีกลิ่น และรสชาติที่ไม่ค่อยรู้ใจนัก ทำให้รับประทานบำลาก
แบบแคปซูลแข็ง
ในรูปแบบแคปซูลเราจะเห็นกันได้บ่อยๆมากกว่ารูปแบบอื่น ซึ่งก็มีหลายขนาด ส่วนใหญ่ตตัวแคปซูลจะทำมาจากเจลาตินของสัตว์ ข้อดี คือ สามารถกลบกลิ่นที่ไม่พึ่งประสงค์ของสารต่าง ๆ ได้หมด ทานง่าย และ ควบคุมการปล่อยสารสกัดสำคัญออกมาได้เป็นอย่างดี ข้อเสีย แคปซูลแข็งจะทำให้ร่างกายดูดซึมได้ช้ากว่าผลิตภัณฑ์เสริมอาหารรูปแบบอื่น ๆ
แบบแคปซูลนิ่ม (ซอฟเจล)
แคปซูลประเภทนี้จะเหมาะกับสารประเภทที่อ่อนแอต่อสภาวะอากาศ ไวต่อสิ่งเร้า ส่วนใหญ่จะบรรจุพวกน้ำมันต่าง ที่ไม่สามารถทำให้ผงได้ ข้อระวังสำหรับบสงคนที่มีปัญหาสิว หน้ามัน หรือไขมันส่วนเกินที่อยากจะหลักเลี่ยงสารที่อยู่ในรูปแบบน้ำมันก็อาจจะต้องทานในรูปแบบอื่นแทนจึงจะดีกว่า
แบบแคปซูลเซลลูโลส
จะมีลักษณะที่แข็ง ที่เปลือกห่อหุ้มทำมาจากเส้นใยของผัก ข้อดี คือ เหมาะกับคนที่ทานมังสวิรัต หรือ ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ ข้อเสีย ราคาแคปซูลชนิดนี้มีราคาค่อนข้างแพง จึงอาจส่งผลให้ผลิตถัณฑ์ที่ทำรูปแบบนี้มีราคาสูงตามไปด้วยตามต้นทุน การเก็บรักษาได้ไม่นาน เพราะเปลือกอาจจะเปราะแตกได้
แบบผง
ชงดื่ม หรือผสมชงกับน้ำเพื่อใหห้ละลายแล้วดื่ม ข้อดี คือ สามารถอัดปริมาณสารได้เยอะและเต็มที (แต่ต้องอยู่ในเกณฑ์ของ อย.) ทำให้การทานในแต่ละครั้งได้รับสารต่าง ๆ เต็ม ๆ และไม่ต้องทานที่ละหลาย ๆ เม็ด และยังสามารถปรับปต่งรสชาติให้ดื่มง่าย ข้อเสีย คือ ใส่ได้แต่พวกสารที่ละลายน้ำได้ อาจเสียเวลาในขั้นตอนชงให้ละลายก่อนที่จะรับประทาน
แบบเหลว หรือ แบบน้ำ
เป็นรูปแบบที่พร้อมดื่ม ได้ทันที ข้อดี คือ สะดวก ง่ายต่อการรับประทาน จะร่างกายดูดซึมได้ทันที ข้อเสีย คือ อาจจะมีราคาค่อนข้างสูง มีอายุในการเก็บรักษาในระยะเวลาสั้น เพราะอยู่ในรูปแบบละลายน้ำมาแล้ว เวลาเลือกซื้อรับประทานจึงควรดูบรรจุภัณฑ์ที่ได้รับการปกป้องจากแสงแดด
และนี้ก็เป็นรูปแบบของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่นิยมผลิตและรับประทานในประเทศไทย ซึ่งจริงๆแล้วยังมีอีกหลายรูปแบบ แต่การจะรับประทานก็ควรตรวจสอบให้ดีว่า ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่เราซื้อรับประทานนั้นปลอดภัย ถูกต้องตามที่ทาง อย. กำหนดไว้หรือเปล่า หรือ แม่แต่จะเช็คตรวจสอบจากสถานที่ผลิตว่า สถานที่ผลิตนั้น ๆ ที่มาตรฐานไหม เพื่อความปลอดภัยในการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
จำหน่ายผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพและปรนนิบัติผิว ด้วยผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ คอลลาเจน | วิตามินซี | อาหารเสริม
